
งานออกแบบตู้ Bandpass 3 Chambers ด้วยโปรแกรม BassBox Pro

หลังจากที่เคยพูดถึงการออกแบบตู้แบนด์พาสด้วยโปรแกรม BassBox Pro กันไปแล้วครั้งหนึ่ง…วันนี้เราลองขยับขึ้นมาอีกขั้น…กับการออกแบบตู้ยอดนิยม…อย่างตู้ Bandpass 3 Chambers กันสักหน่อยดีกว่า…
เริ่มต้นด้วยค่า T/S Parameters…
แน่นอน…ว่าเราต้องทำการ Import ค่า T/S Parameters เข้าสู่โปรแกรม BassBox Pro ก่อนในขั้นแรก…
เริ่มตั้งค่ารูปแบบการต่อใช้งานตัว Subwoofer
ให้ทำการเปิดหน้า Driver ขึ้นมาอีกครั้ง…
จากนั้นให้เลือกที่ Configuration แล้วทำตามขั้นตอนดังนี้…
- เลือกจำนวนดอกซับที่ต้องการจะนำมาใช้งานที่ Number of Driver โดยในที่นี้ผมต้องการใช้ซับวูฟเฟอร์เพียง 2 ตัวเท่านั้น…
- เป็นการเลือกรูปแบบการ วาง/ติดตั้ง ตัวซับ…ในเบื้องต้นนี้…แนะนำให้เลือก Standard ไว้ก่อน…
- เป็นการเลือกรูปแบบการต่อซับเพื่อให้ได้ความต้านทานที่ต้องการ… Parallel คือการต่อแบบขนาน… ส่วน Series คือการต่อแบบอนุกรม… ซึ่งโดยทั่วไปแล้วมักจะใช้กันในแบบ Parallel หรือต่อแบบขนาน… เพื่อให้ความต้านทานของตัวซับวูฟเฟอร์ลดลง… ให้ไปสัมพันธ์กันกับตัวเพาเวอร์แอมป์แบบ Class D ที่ส่วนใหญ่จะ Stable ที่ 1-2 Ohms นั่นเอง…
ให้ทำการกลับมาที่หน้าของ Parameters อีกครั้ง… จะเห็นว่า… ตัวโปรแกรมจะมีการคำนวณค่าต่างๆที่เกิดจากการต่อขนานซับ 2 ตัวเข้าด้วยกันมาให้อย่างเสร็จสรรพ… ( กรณีซับวอยซ์เดี่ยว…ก็ถือว่าเป็นอันเสร็จขั้นตอน )
กรณีของซับวอยซ์คู่นั้น…ให้ทำตามขั้นตอนต่อไปนี้…
- ให้ติ๊กที่ช่อง Dual Voice Coil ดังภาพ…
- ทำการเลือกรูปแบบการต่อใช้งาน Voice Coil ซึ่งโดยทั่วไปจะเป็นการต่อแบบ Parallel หรือต่อแบบขนาน… จะเห็นว่า…โปรแกรมจะคำนวณค่า Parameters ที่เปลี่ยนไปจากการขนานวอยซ์ขึ้นมาให้เราใหม่ดังภาพ…
- ทำการกด Accept ก็ถือเป็นการจบขั้นตอนครับ…
ขั้นตอนการปรับแบบตู้ให้เป็น Bandpass 3 Chambers
เริ่มด้วยการให้เปิดหน้าของ Box ดังภาพ…
ซึ่งเราจะได้หน้าของ Box Properties ขึ้นมาดังภาพ… แล้วทำตามขั้นตอนดังนี้…
- เลือกที่หน้าของ Box Design
- เลือกรูปแบบตู้ที่ Type
- ให้เลือกที่ Bandpass Single-Tuned Box
จากนั้นตัวโปรแกรมจะแสดงหน้า…และรูปแบบของตู้ซับ Bandpass Single-Tuned Box ขึ้นมาดังภาพ…
จากนั้น…ให้เลือกที่…
- No. of Chambers: ให้เลือกที่ three แล้วตัวโปรแกรมจะแสดงรูปแบบตู้แบบ 3 Chambers ขึ้นมาดังภาพ…
- LF Chamber(s): จะเป็นรูปแบบการจัดวางตัวซับ…และท่อ LF ซึ่งในวันนี้…จะมาพูดถึงแบบ… outer อันเป็นรูปแบบมาตรฐาน…และเป็นที่นิยมใช้กัน…ก่อนในขั้นแรกก็แล้วกันครับ…
- จากนั้นให้ทำการกดที่ Suggest …ไปเลย… โดยโปรแกรมจะแสดงหน้า BassBox Pro Message ขึ้นมาฟ้องถึงความไม่ถูกต้องของค่าตัวเลขต่างๆ…แต่ไม่เป็นไรครับ…เดี๋ยวเราจะทำการแก้ไขในขั้นตอนต่อไป…ดังนั้นให้กด OK ผ่านไปเลย…
LF Chamber(s) outer type LF Chamber(s) middle type
เข้าสู่ขั้นตอนการออกแบบ…
มาถึงตรงนี้…เราจะได้หน้าของตู้ Bandpass 3 Chambers และตัวเลขประมาณการขึ้นมาดังภาพกันแล้วใช่ไหมครับ…โดยเราสามารถเปลี่ยนหน่วยนับขนาดได้ด้วยการนำเมาส์ไปคลิ๊กที่หน่วยได้เลย…
ขั้นตอนต่อมาก็คือ…การปรับเปลี่ยนตัวเลข…และรูปแบบ…ให้ได้ตรงกับความต้องการ…และความเป็นจริงนั่นเอง…โดยเริ่มจาก…
- ปรับหน่วยให้เป็น mm. แล้วทำการใส่ค่าความหนาของวัสดุที่จะนำมาตีตู้…ที่ Outer Wall Thickness ซึ่งในที่นี้ผมเลือกขนาดวัสดุที่มีความหนา 16 mm. ครับ…
- deg เป็นการกำหนดองศามุมด้านเอียงของตู้…ในที่นี้ผมเลือกให้เป็นตู้แบบมาตรฐานสี่เหลี่ยม…จึงกำหนดให้เป็น 90 องศาทั้งหมด…
ต่อมาให้ปรับเปลี่ยนหน่วยวัดมาเป็น in หรือ Inc. อีกครั้ง…จากนั้น….ให้กรอกตัวเลขลงไปที่ A และ E โดยต้องมีขนาดไม่น้อยกว่า…เส้นผ่าศูนย์กลางของตัวซับ…ที่จะนำมาติดตั้ง…อย่างในกรณีนี้…ผมใช้ซับขนาด 10 นิ้ว… แล้วต้องการให้เหลือขอบนิดหน่อย…เพื่อความสะดวกในการติดตั้ง…ดังนั้นจึงเลือกที่จะใส่ตัวเลขขนาด 10.75 นิ้ว…เป็นต้น…เท่านี้ก็เพียงพอแล้ว…ส่วนตัวเลขอื่นๆ…โปรแกรม BassBox Pro จะจัดการคำนวนออกมาให้เสร็จสรรพ…
ปรับแต่งขนาดตู้ปิดใบหลัง…ให้ได้ตามความต้องการ…
ถึงตอนนี้จะเห็นให้ดูที่ B ว่ามีขนาดเพียงพอกับความลึกของตัวซับ…หรือไม่…อย่างในกรณีนี้…ซับที่ผมใช้…มีความลึกในการติดตั้งเพียง 8.5 นิ้วเท่านั้น…ซึ่งขนาดที่โปรแกรมให้มา…ดูจะใหญ่ไปหน่อย…แต่ไม่เป็นไรครับ…เราสามารถปรับเปลี่ยนขนาดได้ตามความต้องการ…
เริ่มการปรับขนาดตู้ปิดใบหลังด้วยการไปที่ Vb ของ Chamber 1 โดยในที่นี้ผมเลือกเปลี่ยนขนาดเป็น 0.5 ลบ.ฟุต…และเมื่อรวมกับปริมาตรของตัวซับด้วย…ก็จะได้ตู้ปิดที่มีปริมาตร 0.579 ลบ.ฟุต… และเมื่อกลับไปดูที่ความลึกของ B ที่เปลี่ยนเป็น 8.66 นิ้ว…ก็ยังสามารถติดตั้งตัวซับลงไปได้… พร้อมๆกับความถี่ตู้ปิดที่ 68.92 Hz ถือว่าไม่เลวครับ…
Trip…
- ทุกครั้งที่เราทำการเปลี่ยนแปลงปริมาตร Vb ของ Chamber 1 ค่า Fb และ F3 จะเปลี่ยนตามไปด้วย…ให้ระวังด้วย…
- ค่า Fb ของ Chamber 1 จะเป็นตัวกำหนดการตอบสนองความถี่ของตู้ปิดใบหลัง… ซึ่งโดยมาก…การตีตู้แบนด์พาสมักจะมีการกำหนดความถี่ของตู้ปิดไว้ก่อนแล้ว…
การออกแบบท่อ…และกำหนดขนาดตู้เปิดใบกลาง…
ให้ไปที่หน้า Vents
- No. of Vent คือจำนวนท่อที่เราต้องการติดตั้ง…ในขั้นแรกให้ใส่จำนวน 1 ท่อไว้ก่อน…
- Vent End Type คือการเลือกรูปแบบการวางท่อ… ให้เลือก One flush End เพื่อความสวยงาม…
- Vent Cross Section Shape คือชนิดของท่อที่จะใช้งาน ขั้นแรก…ให้เลือก Round หรือท่อกลม…
- Diameter (Dv) เป็นขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางท่อ…แนะนำให้เลือกขนาดมาตรฐานก่อนครับ…ตามนี้…
- ซับขนาด 8-10 นิ้ว…ขนาดท่อ 4-5 นิ้ว
- ซับขนาด 10-12 นิ้ว…ขนาดท่อ 5-6 นิ้ว
- ซับขนาด 12-15 นิ้ว…ขนาดท่อ 6-8 นิ้ว
ซึ่งในกรณีนี้…ผมใช้ซับ 10 นิ้ว…ก็เลยเลือกท่อขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 4 นิ้วไว้ก่อนในขั้นแรก…
5. Length (Lv) จะ เป็นความยาวท่อ…ที่ตัวโปรแกรมคำนวณออกมาให้…หลังจากที่เราใส่ขนาดเส้น ผ่าศูนย์กลางท่อลงไป…ซึ่งจะเห็นว่าตัวเลขเป็นสีแดง…แสดงให้เห็น ว่า…ไม่เหมาะกับขนาดตู้เปิดใบกลาง…ดังนั้นจึงต้องมีการปรับขนาดตู้เปิด ใบกลางใหม่…
ทำการกลับมาที่หน้า Box Design อีกครั้ง…
- ทำการปรับขนาดตู้เปิดใบกลาง… Chamber 2 ใหม่…โดยค่อยๆ…เพิ่มปริมาตรตู้ทีละน้อย…จนตัวอักษรสีแดงที่ Dimensions หายไป…
- เรียบร้อยแล้วเราจะได้ขนาดปริมาตรตู้ใหม่…ให้ใช้ปริมาตรตู้ซึ่งรวมปริมาตรของตัวซับแล้ว…ที่ Total
- ทำการปรับเปลี่ยนความถี่ Fb ของ… Chamber 2 ให้เท่ากับความถี่ของตู้ปิดทั้ง 2 ใบ…
จากนั้น…
- กลับมาดูที่หน้า Vents อีกครั้ง…
- จะเห็นว่า…ตัวเลขความยาวของ Length (Lv) เปลี่ยนไป…และมีความยาวไม่มาก…ซึ่งกลับมาเป็นสีดำปกติ…แสดงว่าใช้ได้แล้ว…สามารถติดตั้งเข้าไปภานในตู้ได้อย่างเหมาะสม…
กลับมาที่หน้า Box Design อีกครั้ง…เพื่อมาดูบทสรุปของตู้ที่เราออกแบบเสร์จแล้ว…
- ตู้ใบนี้จะใช้ตู้ปิดทั้ง 2 ตู้ขนาด 0.57 ลบ.ฟุต…แล้วใช้ตู้เปิดใบกลางขนาด 0.827 ลบ.ฟุต…พร้อมวางท่อขนาด 4 นิ้ว ยาว 5.733 นิ้ว…
- ตู้ใบนี้…มีความเหมาะสมในการจูนความถี่ของเสียงเบสอยู่ที่ 68.59 Hz
- ตู้ใบนี้สามารถตอบสนองความถี่เสียงได้ในช่วง 44.95 – 104.1 Hz
ไม่เลวครับ…เบสสนุก…ออกแนวบู๊นิดๆ…
จากนั้นให้…
- ทำการเปลี่ยนหน่วยของ Dimensions ให้เป็นหน่วย mm เพื่อความละเอียด…
- ทำการกด Accept เพื่อ จัดเก็บข้อมูล…ถือเป็นการสิ้นสุดการออกแบบ…โดยเราสามารถ…ดูราย ละเอียด…และชิ้นงานในส่วนต่างๆของชิ้นส่วนต่างๆที่จะนำมาประกอบเป็นตู้ได้ จากหน้า Parts List ครับ…
สำหรับ ที่กล่าวมาทั้งหมดนี้…คงพอจะเป็นแนวทางสำหรับใครที่…กำลังคิดจะออกแบบทำ ตู้ซับ…หรือตู้สูตรกันได้บ้าง…ก็…ขอให้สนุกกับการใช้งาน BassBox Pro นะครับ…